Op vraag van Stad Beringen werkte SAAMO Limburg een lokale armoedetoets uit om de bewustwording over armoede in de organisatie te vergroten. Dit instrument moet verhinderen dat beleidsbeslissingen leiden tot meer armoede en ongelijkheid.
Thomas Vints, burgemeester en bevoegd voor armoede, licht verder toe: “Samen met SAAMO Limburg werkten we een toetsing op maat van Beringen uit, een actief middel in ons armoedeplan. De bedoeling is dat onze diensten, over beleidsdomeinen heen, een armoedebril opzetten. De belangrijkste doelstelling is dan ook de impact van een beleidsbeslissing op kwetsbare inwoners in beeld te brengen en waar nodig bij te sturen.”
Frederik Vaes, beleidsmedewerker van SAAMO Limburg, ontwikkelde het concept van de lokale armoedetoets: “SAAMO Limburg is steeds op zoek naar vernieuwende ideeën om armoede op lokaal niveau aan te pakken. Samen met Stad Beringen werkten we een armoedetoets uit om ervoor te zorgen dat nieuwe regelgeving geen mensen uitsluit.”
De armoedetoets zal de armoedecijfers van de stad Beringen niet doen dalen. Wel zal de armoedetoets sensibiliseren en bewustmaken. “Ons uitgangspunt is dat aandacht voor de armoedeproblematiek over de verschillende beleidsdomeinen groeit,”, vult burgmeester Vints aan.
Frederik Vaes: “We leren alle medewerkers kijken met de armoedebril, niet enkel leidinggevenden. Iedereen moet een automatische klik maken: wat is de impact op mensen in armoede? Ik blijf het lokaal bestuur daarbij coachen; de drijvende kracht is het bestuur zelf.”
De toetsing gebeurt steeds vanuit een expertengroep waarin de armoedecoördinator, ambtenaar van de betrokken dienst, relevante partnerorganisaties en ervaringsdeskundigen zetelen. In het participatief proces screenen ze het (positief of negatief) effect van een beleidsvoorstel voordat dit op een schepencollege komt. SAAMO Limburg neemt de begeleiding van het gesprek op zich zodat het advies en de stem van mensen in armoede gehoord wordt.
Frederik Vaes: “Onlangs pasten we de armoedetoets voor het eerst toe bij nieuwe regelgeving over energie-armoede. We brachten een groep ervaringsdeskundigen bij elkaar. Ook de armoedecoördinator, de bevoegde ambtenaar en SAAMO-opbouwwerker Patrick Moons schoven mee aan tafel. Ikzelf bereidde het gesprek voor en begeleidde het. De armoedecoördinator en ambtenaar maakten een verslag en voegden dit toe aan het dossier voor het schepencollege.”
Maaike van Nuenen, ervaringsdeskundige, is zelf zeer tevreden over deze werkwijze: “Als ervaringsdeskundige schuif ik graag mee rond de tafel. Zelf word ik geconfronteerd met de angst dat ik mijn energiefactuur niet kan betalen. Ik pak er al snel een deken bij omdat ik de verwarming niet durf aanzetten. Mijn ervaring omzetten in advies zorgt ervoor dat ik anderen in dezelfde situatie kan verder helpen.”
Het theoretisch concept van de armoedetoets bestaat al langer op Vlaams niveau. Lokale besturen kunnen een stappenplan doorlopen om de armoetoets toe te passen.
Stad Beringen is het eerste lokaal bestuur in Limburg dat de armoedetoets uitrolt. Ze volgt het stappenplan niet blindelings. Ze toetst besluitvorming bij mensen in armoede af voor het naar het schepencollege gaat.
Frederik Vaes: “Het stappenplan van het theoretisch model bleek niet evident om in de praktijk toe te passen. Daarom stuurden we het bij. Normaal vindt eerst de besluitvorming plaats en toets je daarna af of het rekening houdt met mensen in armoede. In Beringen grijpen we dus veel vroeger in: bij de opmaak van het besluit.”
