Directeur Claudia Mellebeek over 30 jaar SAAMO Limburg in HBVL
Claudia Mellebeek, directeur SAAMO Limburg (het vroegere Samenlevingsopbouw): “Ondanks het feit dat we in een heel welvarend land leven, zijn er nog heel wat mensen die moeilijk de eindjes aan elkaar kunnen knopen en dag in, dag uit geconfronteerd worden met uitsluiting. Het gaat niet enkel over een goed inkomen hebben, ook over een degelijke woning, kansen op onderwijs, gezondheid … Dat is ons werkterrein: wij hebben van de Vlaamse overheid de taak gekregen om sociale uitsluiting en armoede te bestrijden. Wij zijn er dus voor die Limburgers die vandaag aan de zijlijn staan. Wij gaan naast hen staan, luisteren naar hen, sporen hen op en brengen hen samen. Concreet betekent dat meestal letterlijk gaan naar plaatsen waar ze leven. Van kwetsbare wijken tot eens naar de voedselbank of aan de schoolpoort.”
“In de eerste plaats: luisteren. Waar botsen ze tegenaan, welke collectieve noden leven er, welke problemen delen ze? Want dat is wat ons onderscheidt van een OCMW of een CAW. Zij gaan met individuen aan de slag om hun leven te verbeteren, wij werken voor de groep. We zullen iemand met een persoonlijk probleem wel doorverwijzen naar de juiste instantie, maar wij gaan op zoek naar het grote verhaal. Als we bijvoorbeeld horen dat heel wat mensen geen betaalbare woning kunnen vinden of niet dezelfde kansen in het onderwijs krijgen, gaan we samen met hen kijken: hoe komt dit? En vaak blijkt dan dat het niet is omwille van individuele levenskeuzes maar dat er structuren zijn in de samenleving die zorgen voor die uitsluiting.”
“We vragen ook: wat zou voor u een verbetering kunnen zijn? En hoe kunnen we dat doen? Dan komen er suggesties, beleidsoplossingen uit de hoofden van mensen die elke dag ervaren wat armoede en kwetsbaarheid is. Wij maken die suggesties over aan de overheid zodat er actie kan ondernomen worden.”
“Het is niet makkelijk. Oplossingen tegen armoede en uitsluiting zitten vaak op een niveau waar wij als kleine speler niet heel veel invloed op hebben. Wij hebben weinig impact op de bouw van betaalbare huurwoningen of de stijging van de energieprijzen. We zijn dan ook vooral lokaal actief en proberen daar het verschil te maken met de gemeenten. Zij kunnen heel wat maatregelen nemen, maar die gaan eerder de pijn verzachten dan armoede oplossen.”
“Ik denk dat we trots mogen zijn op de dingen die we verwezenlijkt hebben. Tegelijkertijd moeten we vaststellen dat we er na 30 jaar strijd zeker nog niet zijn. Het gevecht is wel anders geworden: we komen van een zeer ‘activistisch’ verleden, het barricadewerk, protesteren tegen het beleid. Dat doen we niet meer, we zoeken de samenwerking op.”
“Ik denk het niet. Mensen met een laag opleidingsniveau, mensen die geen inkomen uit arbeid hebben, mensen met een migratieachtergrond … Die liepen 30 jaar geleden een risico op armoede en dat is vandaag nog. Misschien wel nieuw: alleenstaande ouders en werkende armen.”
“Ja, in alle gemeenten heb je Limburgers die in armoede leven. En de lokale besturen beginnen dat ook te beseffen. Natuurlijk heb je concentraties, maar dat heeft meestal te maken met de manier waarop in het verleden van die mastodontwijken werden gebouwd. Dat is gelukkig voorbij.”
“Zeker weten. Mensen samenbrengen, een vertrouwensrelatie opbouwen, daar kruipt veel van onze energie in. We zijn met 75 medewerkers, 50 daarvan staan met hun botten in het veld. Zo’n 488 vrijwilligers helpen hen bij het organiseren van laagdrempelige activiteiten. Bij buurtwerkingen, in armoedeverenigingen, in een school …”
“Onze vrijwilligers zijn meestal mensen uit de doelgroep, zelf met een rugzakje. Vaak komen ze eens naar een activiteit. Onze opbouwwerkers zijn zo goed in het ‘opbouwen’ van een warme band, in het ontdekken van de talenten die er in mensen schuilen. En vanuit dat vertrouwen worden er heel wat zelf vrijwilliger. Voor hen is het belangrijk dat ze zich kunnen inzetten voor anderen, dat ze ervaren dat zij ook waardevol zijn. Veel mensen uit onze doelgroep horen dat weinig of nooit.”
“Het dagelijks werk van onze vrijwilligers en opbouwwerkers. Concreter is er bijvoorbeeld Depot Margo, waarmee mensen in armoede gezonde voeding en verzorgingsproducten kunnen krijgen. Wij kopen overschotten van winkels en magazijnen aan. Wij stonden ook aan de wieg van de dorpsrestaurants die je nu in zowat elke gemeente hebt. Senioren komen daar samen, zo doorbreken we de eenzaamheid. Tegelijk kunnen sociale organisaties hun aanbod aan hen bekendmaken. Of het grote kunstproject met langdurig werkzoekenden op de rotonde in Meulenberg.”
30 jaar SAAMO Limburg, foto- en audiotentoonstelling tot 5 november, van 9 tot 17u, ZLDR Luchtfabriek, Marktplein 5 in Zolder.
