“We moeten alle voelsprieten benutten”
Het begon als een proefproject in Hamont-Achel en Pelt, intussen worden de doorverwijskaarten van SAAMOLimburg (dat kwetsbare groepen ondersteunt en versterkt) en Zorgzame Buurten in heel Limburg uitgerold.
“Er is een toenemende eenzaamheid. Mensen zijn meer op elkaar aangewezen. We willen langer thuis blijven wonen, we móeten dat zelfs gezien de wachtlijsten voor woonzorgcentra. En voor velen is het ook nog een drempel om online dingen in te vullen of aan te vragen”, zegt Bieke Steensels van de dienst Zorg en Ontmoeting van het OCMW van Hamont-Achel.
Steensels geeft een korte opleiding over de speciale doorverwijskaarten die SAAMO Limburg ontwikkeld heeft, deze keer aan de verpleegkundigen van het Wit-Gele Kruis Hamont-Achel. “Gelukkig zijn jullie er. Jullie komen op veel plaatsen, jullie hebben vaak een vertrouwensband met de mensen opgebouwd en horen en zien dingen die anderen niet zien. We willen jullie voelsprieten benutten.”
“Voor alle duidelijkheid: dit is bedoeld om jullie werk makkelijker te maken, het is zeker geen extra werk. Maar jullie zien signalen: een lege koelkast, een huis dat plots kouder is, iemand die minder zelfredzaam geworden is, een woning die er wat slordiger bij ligt … Jullie moeten zeker niet zelf naar oplossingen zoeken, daarvoor zijn wij er. Maar jullie kunnen het, via de doorverwijskaart, wel bespreekbaar maken. Heel discreet uiteraard, het blijft tussen jullie en de patiënt.”
Op de kaarten staat een ruim aanbod waarmee OCMW, SAAMO of andere instanties kunnen helpen. Dat gaat dan van info over de tussenkomst in de schoolfactuur, serviceflats, voedselpakketten of een energiescan tot plekken waar je mensen kan ontmoeten. “We willen dat mensen krijgen waarop ze recht hebben. Onderaan de folder vind je een kaartje dat je samen met de patiënt kan invullen. Met de vraag dat we hen contacteren. Over één of meerdere van die thema’s. Maar enkel met toestemming. De patiënt moet ook formeel zijn of haar handtekening zetten. Daarna mogen jullie het binnenbrengen in een gesloten enveloppe, of je mag er een foto van maken en doormailen”, verduidelijkt Laura Vanwezemael van SAAMO Limburg.
Heel belangrijk, benadrukken ze: de hulpverlener belt zelf naar de patiënt of de bewoner. “Mensen moeten zelf geen initiatief nemen. Want dat zou weer een drempel betekenen. Een paar dagen na het kaartje krijgen ze een telefoontje.”
Vanwezemael: “We geven deze opleiding over de kaart nu overal in Limburg: bij thuisverpleging, gezinszorg, politie, kinesisten, de voedselbanken, in woonzorgcentra … Het zorgt echt voor succesverhalen. Zo vertelde iemand van Familiehulp over een man met knieproblemen. Maar ook zijn vrouw moest geopereerd worden. Dus laat hij zich maar niet opereren, omdat het financieel voor allebei te zwaar is. Op zulke momenten kunnen wij echt iets betekenen.”
Verpleegkundigen Kim en Robin: “Er is nog veel verborgen armoede. Mensen willen er niet te koop mee lopen dat het financieel moeilijk gaat. Maar je merkt het aan dingen die ze zich niet kunnen aanschaffen, zoals een wc-stoel of rollator. Of ze halen hun medicatie niet bij de apotheker, dat zien wij dan als we de medicijnen moeten klaarleggen. Voor sommigen is het letterlijk kiezen tussen eten of medicatie.”
“De patiënt ziet het probleem ook niet altijd. Of wil liever geen hulp, want het OCMW is niets voor hem. Daar rust nog een taboe op”, knikt verpleegkundige Miet.
Bieke Steensels: “Daarom heet onze dienst tegenwoordig Zorg en Ontmoeting. Omdat we duidelijk willen maken dat het om veel meer gaat dan financiële steun. We kunnen helpen zoeken naar een leuke vrijetijdsbesteding, een buddy, ervoor zorgen dat mensen elkaar ontmoeten …”
Verpleegkundige Marjan: “Je ziet veel vereenzaamde mensen. Patiënten die geen kinderen hebben of die ver weg wonen. Vaak zijn wij de enige persoon die ze die dag zien.”
“De doorverwijskaarten zijn een simpel initiatief, maar met veel impact”, besluit Claudia Mellebeek, directeur van SAAMO Limburg.
