De kwetsbare reus van Café Anoniem
Opbouwwerker Céleste: “Als stagiaire bij Café Anoniem schrok ik van de hoge cijfers van de daklozentelling van de Koning Boudewijnstichting. Daarom wilde ik voor mijn eindwerk de brede Hasseltse bevolking sensibiliseren rond het groeiende aantal daklozen. Mijn idee was zo ambitieus dat het enkel op papier vorm kreeg: een heleboel paspoppen verspreid in de stad met teksten erbij om aan te duiden dat de man die langs je loopt een dakloze kan zijn. Een tijdje later – ik werkte inmiddels als opbouwwerker bij Café Anoniem – kreeg ik een nieuwe collega met een creatief brein: Salvatore. Ik vertelde hem over mijn idee en zo groeide het plan om één grote, dakloze reus te maken.”
Salvatore: “Door de stijgende energie- en voedselprijzen zullen meer en meer mensen bij het OCMW aankloppen voor steun. Ongetwijfeld belanden er ook meer mensen op straat. Daarom hebben we het accent verlegd: we spreken nu over de kwetsbare reus.
Céleste: “Op 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen we de kwetsbare reus voor aan het grote publiek. Om 14u kan je de reus bewonderen aan het Hasseltse stadhuis ’t Scheep. Daarna wandelen we ermee naar Z33 waar je een fototentoonstelling met storytelling van mensen in armoede kan bezoeken.
Ook later in het najaar duikt de reus nog een paar keer op in de stad. Enkele daklozen en een opbouwwerker van Café Anoniem staan er telkens bij en voeren bewustmakingsgesprekken met voorbijgangers. We willen de passanten erop wijzen hoe snel je in armoede kan belanden, zelfs als je werkt: bijvoorbeeld door de hoge kosten van studerende kinderen op kot.”
Salvatore: “We coachen onze bezoekers in het vertellen van hun eigen verhaal aan de Hasseltse burger. Zo hopen we de Hasselaar te sensibiliseren voor het thema kansarmoede. Daarnaast is het ook belangrijk dat het lokale beleid structurele maatregelen kan nemen.”
Niels is een voormalige jeugdwerker die als vrijwilliger gedreven meewerkt aan de reus: “Eerst dacht ik aan een abstracte weergave van een reus, maar voor de herkenbaarheid maakte ik toch een realistisch gezicht van kunststof.
We verwerkten ook een geluidsopname in de reus zodat hij kan snurken. Zo valt hij nog meer op. Met kalkstiften hebben enkele gasten alle namen van de bezoekers van Café Anoniem op de reus geschreven. Ook de gestorven daklozen kregen een plekje met een kruisje achter hun naam.”
Salvatore: “Een achttal daklozen werkten actief mee aan de realisatie van de reus. Wie op straat leeft, is bezig met overleven in plaats van leven. Je hebt dan niet altijd energie voor andere dingen. Hoe is je gemoed, heb je genoeg geslapen, heb je gegeten, ben je niet ziek …? Al die facetten bepalen of je je als dakloze ook nog ergens anders op kan focussen dan op overleven alleen. Wie de fut niet had om mee te doen, kreeg wel het verhaal achter de reus te horen. De meeste daklozen vroegen zelf naar de bedoeling van de reus.”
Een anonieme dakloze vertelt hoe belangrijk Café Anoniem voor hem is: “Ik kom al meer dan 20 jaar elke week naar Café Anoniem. Je vindt nergens zo’n goede plaats als hier, als je niks hebt. Voor mij is Anoniem alles op dit moment. Als het er niet was, dan was ik er misschien niet meer. Ik ben de mensen van Anoniem echt heel dankbaar.
Ik vind het heel goed dat er een reus gemaakt wordt want op het moment is het heel moeilijk voor iedereen. Het is niet omdat we dakloos zijn of verslaafd of eender wat, dat we minder zijn dan andere mensen. Ik had vroeger ook een vaste job, een wagen, een rijbewijs, een adres, alles. Op het moment heb ik helemaal niks. Ik ben wel nog altijd dezelfde persoon. Er zijn 7 vette jaren en 7 magere jaren, zeggen ze. Ik hoop dat die magere jaren rap voorbij gaan zodat ik terug een normaal leven kan hebben.”
Ruben heeft enkele keren meegewerkt aan de reus. Hij leefde anderhalf jaar op straat. Sinds twee weken heeft hij terug een woning: “Ik heb het nu niet gemakkelijk, maar toch beter van de straat af. Op straat leven heeft me doen nadenken. Het heeft me verantwoordelijker gemaakt, het heeft me tegelijkertijd hard gemaakt en gekraakt. We hebben de reus gemaakt omdat de mensen meer oog moeten hebben voor daklozen. Nu zien ze die niet. De reus in de blauwe slaapzak wel.”
Ahmed is bijna een jaar dakloos. Hij hoopt dat de reus bijdraagt aan structurele oplossingen: “Iedereen kan in een put vallen. In de put vallen is één worp erin. Er terug uit komen is zwaarder. Waar hangt het vanaf? Aan de hulp die je krijgt: van familie, vrienden, van regering, stad en staat. Als het systeem goed in mekaar zit, dan komt het goed.”
